Czy autofagia jest sekretem zdrowia i długowieczności?
Joel
Powiem to po raz kolejny… zapomnij o sokach oczyszczających i diecie detoksykacyjnej. Chociaż prawdopodobnie nie ma nic złego w piciu smoothie z jarmużu, to wiedz, że nie wypłukuje ono toksyn szybciej niż, gdy jesz ten jarmuż w formie stałej.
Dobra wiadomość jest taka, że istnieje sposób, w jaki ciało samo się oczyszcza, a co najlepsze proces ten można wesprzeć. Bo według stale rosnącej liczby popularnych badań autofagia jest kolejnym wielkim przełomem w dziedzinie zdrowia.
Mówi się, że wprowadzając proste zmiany w swojej diecie i stylu życia, możesz wykorzystać moc tego tajemniczego zjawiska fizjologicznego.
Nic więc dziwnego, że autofagia jest obecnie jednym z najgorętszych „hacków zdrowotnych”.
I pomimo, iż z całą pewnością odgrywa kluczową rolę w różnych procesach zachodzących w naszym ciele, to tak naprawdę nie jest jasne, czy można ją zwiększyć za pomocą specjalnych zachowań lub, czy byłoby to pożądane ze względu na zdrowie i długowieczność.
No to zaczynamy…
„W rzeczywistości autofagia nie jest czymś, o czym większość ludzi musi cały czas myśleć. Zamiast tego powinniśmy skupić się na zdrowym stylu życia. Autofagia jest czymś, co dzieje się naturalnie w tle, o ile dbamy o siebie.”
Autofagia jest procesem komórkowym, w którym różne produkty uboczne i odpady, które nagromadziły się w komórkach lub w niektórych przypadkach całe komórki, są przetwarzane na składniki odżywcze, które następnie organizm może wykorzystać do wzrostu, naprawy lub jako paliwo.
Słowo autofagia pochodzi z greckiego. Złożone z przedrostka „auto”, które oznacza „ja” i „fagia”, oznacza „jeść”. Innymi słowy – samozjadający”.
Chociaż autofagia stała się ostatnio niezwykle popularnym hasłem w dziedzinie zdrowia i długowieczności, to naukowcy wiedzieli o tym procesie od dziesięcioleci. W rzeczywistości termin ten wymyślił francuski naukowiec Christian de Duve, który również odkrył lizosom (o którym też powiem parę słów za chwilę), za co przyznano mu nagrodę Nobla w 1974 roku.
Aby zrozumieć, jak działa autofagia i dlaczego ma to znaczenie, musisz najpierw zrozumieć, jak funkcjonują komórki w naszym ciele.
Zatem w celu wytworzenia energii, małe struktury wewnątrz komórek zwane mitochondriami zużywają składniki odżywcze i przekształcają je w trifosforan adenozyny (ATP). Ta substancja chemiczna jest podstawowym paliwem, które napędza niezliczone procesy, utrzymujące Twoje ciało przy życiu.
W ten sposób mitochondria są swego rodzaju „elektrowniami” Twoich komórek i jak każda elektrownia wytwarza odpady, które należy usunąć. A te odpady to głównie martwe lub uszkodzone części komórek i nieużywane białka. Usuwanie tych odpadów jest ważne, ponieważ, jeśli gromadzi się ich wystarczająca ilość w komórkach, może to zakłócać ich zdolność do prawidłowego funkcjonowania.
Aby usunąć pozostałości produktów ubocznych, małe struktury zwane lizosomami patrolują wnętrze komórek, pożerają śmieci i rozkładają je na aminokwasy i kwasy tłuszczowe. Pomagają również zapobiegać chorobom, atakując wirusy i bakterie. Jednakże lizosomy robią coś więcej, niż tylko „sprzątanie”. Bo jeśli komórka jest zainfekowana, rakowa lub uszkodzona nie do naprawienia, mogą ją również zlikwidować i poddać tak zwanemu recyklingowi. I tak właśnie wygląda autofagia!
To już chyba mamy nieco wiedzy o autofagii, co? Zatem teraz dowiedzmy się nieco więcej o jej wpływie na nasz organizm.
Autofagia i Twoje zdrowie
W jednej rzeczy dotyczącej autofagii wszyscy się zgadzają: jest nie tylko zdrowa, ale i jest absolutnie niezbędna. Dlatego zawsze występuje w każdej komórce w ciele, a gdy proces ten jest zagrożony, możesz rozwinąć wiele rodzajów chorób i dolegliwości.
Na przykład, kiedy naukowcy używają leków, aby wyłączyć autofagię u myszy, organizm myszy może rozwinąć wszelkiego rodzaju problemy zdrowotne, takie jak rak, zaburzenia czynności serca i wątroby, opóźniony wzrost, niedokrwistość, czy nawet otyłość.
Większość badań nad autofagią przeprowadzono na izolowanych komórkach (in vitro) lub na zwierzętach, jednakże w tym momencie ogólnie przyjmuje się, że autofagia odgrywa ważną rolę w zapobieganiu chorobom i dysfunkcji również u ludzi.
Dlatego wiele osób twierdzi, że autofagia ma wpływ na:
- Powolne lub nawet odwrotne starzenie się,
- Ochronę przed chorobami neurodegeneracyjnymi,
- Zmniejszenie ryzyka raka i chorób serca.
Dlatego w tym artykule przyjrzyjmy się bliżej, każdemu z tych punktów.
Autofagia i starzenie się
Termin „starzenie się” odnosi się do postępującego spadku funkcji fizjologicznych. Może to objawiać się na wiele sposobów, takich jak spowolniona regeneracja po wysiłku, zmniejszona wrażliwość na insulinę, zmniejszona funkcja stawów itp. A co ważniejsze, starzenie się wiąże się również ze zwiększonym ryzykiem wielu chorób, od raka po choroby serca i demencję.
Starzejące się komórki często zawierają większą ilość odpadów komórkowych. A badania pokazują, że przynajmniej u myszy, robaków i muszek owocowych starzenie wiąże się również ze spadkiem autofagii.
Niektórzy zatem uważają, że oznacza to, że prawie wszystko związane ze starzeniem się, począwszy od zmarszczek po osłabienie mięśni można wyleczyć, jeśli tylko zwiększymy autofagię.
To może, ale nie musi, być prawda. Bo w tym momencie po prostu nie wiemy tego dokładnie, ponieważ brakuje badań potwierdzających to. Dowody owszem potwierdzają, że autofagia pozytywnie wpływa na proces starzenia się ludzi i wiemy, że jej spadek jest prawdopodobnie zły, ale na ten moment nie mamy niezawodnego sposobu wykorzystania tej wiedzy, aby znacząco wpłynąć na proces starzenia się.
Autofagia i choroby neurodegeneracyjne
Termin „choroba neurodegeneracyjna” obejmuje każdą chorobę, która wiąże się z utratą struktury lub funkcji układu nerwowego, a zwłaszcza mózgu. Niektóre z najczęstszych przykładów obejmują choroby Parkinsona, Huntingtona i Alzheimera.
Naukowcy wciąż poszukują głównych czynników, które powodują i przyczyniają się do tych chorób. A jeden potencjalny kandydat wiąże się z gromadzeniem „nieprawidłowo sfałdowanych” białek.
Musisz wiedzieć, że każda struktura w ciele jest w dużej mierze wykonana z białka. Od mikroskopijnych mitochondriów, po główne grupy mięśni. Przez większość czasu rzeczy działają mniej więcej idealnie, co skutkuje niewiarygodnie złożonymi strukturami, które działają dokładnie zgodnie z przeznaczeniem. Czasami jednak „maszyneria białkowa” w organizmie popełnia błędy, wytwarzając „nieprawidłowo sfałdowane białka”, które nie mogą prawidłowo funkcjonować.
Jeśli w organizmie gromadzi się zbyt wiele nieprawidłowo sfałdowanych białek, mogą one zakłócać funkcje komórkowe i ostatecznie powodować choroby. Bo na przykład naukowcy uważają, że nagromadzenie nieprawidłowo sfałdowanych białek może być jednym z głównych czynników przyczyniających się do choroby Alzheimera.
Nie jest do końca jasne, dlaczego to nagromadzenie występuje, a jeszcze mniej jasne jest to, jak to leczyć lub temu zapobiegać, ale możliwe jest, że czynnikiem może być niewystarczająca lub upośledzona autofagia.
Autofagia obejmuje zniszczenie i poddanie recyklingowi nieprawidłowo sfałdowanych białek. Zatem jest oczywiste, że zmniejszenie autofagii związane ze starzeniem się spowodowałoby więcej nieprawidłowo sfałdowanych białek w naszym ciele. Możliwe jest nawet, że w pewnym momencie naszego życia nagromadzenie nieprawidłowo sfałdowanych białek może przewyższyć zdolność naszego organizmu do ich zniszczenia.
W ten sposób autofagia może pomóc w ochronie przed chorobami neurodegeneracyjnymi, usuwając te nieprawidłowo sfałdowane białka, zanim będą miały szansę spowodować problemy. Jednakże, dopóki nie dowiemy się więcej o tej relacji i co ważniejsze, jak aktywnie i bezpiecznie ją regulować, nie możemy zrobić nic specjalnego (poza „zdrowym trybem życia”), aby zwiększyć naszą odporność neurologiczną.
Autofagia i rak
Rak jest chorobą spowodowaną niekontrolowanym podziałem nieprawidłowych komórek w jakiejś części ciała. Jeśli te uszkodzone rakowe komórki będą mogły się rozmnażać bez kontroli, mogą rozwinąć się w masę zwaną guzem. Z czasem może to zakłócać wiele funkcji organizmu i ostatecznie powodować śmierć.
I zgadnij co? Każdy z nas miał komórki rakowe w swoim ciele!
Ale w większości przypadków nasze ciała były w stanie je zidentyfikować i zniszczyć, zanim zaczęły się problemy. W wielu przypadkach te komórki rakowe są eliminowane w procesie autofagii. Właśnie dlatego naukowcy uważają, że autofagia może pomóc chronić przed rakiem na trzy sposoby:
- Utrzymanie komórek w zdrowiu, a tym samym mniejsze prawdopodobieństwo, że staną się rakowe
- Demontaż i recykling komórek rakowych
- Zmniejszając działanie komórek rakowych na pobliskie zdrowe komórki
Na dowód tego, niektóre badania na zwierzętach i in vitro pokazują, że kiedy geny zwiększające autofagię zostaną zniszczone, wzrost guza rakowego wzrasta.
Niedawny przegląd badań nad autofagią i rakiem przeprowadzonych przez naukowców z Soon Chun Hyang University Seoul Hospital pokazuje, że doszli oni mniej więcej do tego samego wniosku. A mianowicie, jednym z głównych sposobów, w jaki Twoje ciało niszczy komórki rakowe, zanim będą mogły replikować i rozprzestrzeniać się, jest autofagia.
No i kolejny raz wszystko ładnie i pięknie, ale niestety, podobnie jak w przypadku starzenia się i chorób neurodegeneracyjnych, wciąż nie ma niezawodnego sposobu, aby zmanipulować autofagię, by lepiej chronić się, w tym przypadku, przed rakiem.
Ponownie możemy skupić się na zdrowym życiu poprzez odpowiednią dietę, odżywianie, ćwiczenia, higienę snu, radzenie sobie ze stresem i tym podobne, ale poza tym nie ma obecnie żadnego niezawodnego sposobu na zwiększenie lub spotęgowanie autofagii. Nie jest nawet jasne, czy Intermittent Fasting jest skutecznym sposobem na zwiększenie autofagii, ale o tym przy innej okazji. 🙂
Najważniejsze jest to, że…
Autofagia jest procesem komórkowym, w którym różne produkty odpadowe lub całe komórki są przetwarzane na składniki odżywcze, które można następnie wykorzystać do wzrostu, naprawy i paliwa.
Jest to niezbędny proces do prawidłowego funkcjonowania organizmu, a gdy jest upośledzony, może przyczyniać się do rozwoju różnego rodzaju chorób i dysfunkcji.
U ludzi często twierdzi się, że zwiększenie autofagii może:
- Spowolnić starzenie,
- Chronić przed chorobami neurodegeneracyjnymi,
- Zmniejszać ryzyko raka i chorób serca.
Bardzo prawdopodobne jest, że autofagia odgrywa kluczową rolę we wszystkich tych procesach, ale nie jest jasne, czy można ją zwiększyć za pomocą specjalnych środków i czy byłoby to pożądane ze względu na zdrowie i długowieczność.
Tak, autofagia jest ważną funkcją naszego organizmu, prowadzącą do długiego, zdrowego i pięknego życia. Nie oznacza to jednak, że łatwo lub wręcz pożądane jest manipulowanie autofagią poprzez modyfikacje diety, suplementy lub inne „specjalne” metody.
Zamiast tego skup się na dobrym jedzeniu, pozostaniu aktywnym i wysportowanym oraz zadbaj o odpowiedni sen, a będziesz mieć największe szanse na to, że Twoje ciało nagrodzi Cię zdrowiem, witalnością i długowiecznością.